Wraz z wydłużaniem się długości życia ludzkiego, coraz częściej w praktyce lekarskiej mamy do czynienia z chorobą Alzheimera. Artykuł prezentuje farmakologiczne i niefarmakologiczne metody leczenia tego zaburzenia.
Reklama:
Choroba Alzheimera
Jest powoli postępującą chorobą zwyrodnieniową. W jej przebiegu dochodzi do utraty neuronów w obszarach mózgu odpowiedzialnych funkcje poznawcze, dlatego obecnie stosowane leki mogą wpływać na poprawę funkcji poznawczych i behawioralnych.
Zaburzenia nastroju oraz zaburzenia zachowania stanowią integralną część obrazu psychopatologicznego choroby Alzheimera. Zaburzenia nastroju i objawy psychotyczne powodują wzrost niesprawności i niechęć opiekunów. Wczesna identyfikacja oraz zastosowanie pomocy pomaga rodzinom borykać się z problemami oraz ułatwia adaptację do postępujących zmian związanych z ch. A., zmniejsza obciążenie emocjonalne i stres oraz chroni przed wczesną instytucjonalizacją. Stosowane leczenie pozwala na zahamowanie progresji choroby. Nie istnieje obecnie leczenie przyczynowe.
Zaburzenia nastroju oraz zaburzenia zachowania stanowią integralną część obrazu psychopatologicznego choroby Alzheimera. Zaburzenia nastroju i objawy psychotyczne powodują wzrost niesprawności i niechęć opiekunów. Wczesna identyfikacja oraz zastosowanie pomocy pomaga rodzinom borykać się z problemami oraz ułatwia adaptację do postępujących zmian związanych z ch. A., zmniejsza obciążenie emocjonalne i stres oraz chroni przed wczesną instytucjonalizacją. Stosowane leczenie pozwala na zahamowanie progresji choroby. Nie istnieje obecnie leczenie przyczynowe.
Leczenie choroby Alzheimera
W leczeniu farmakologicznym otępienia typu Alzheimera uwzględnia się dwa podstawowe kierunki oddziaływań leczniczych:
- Leczenie zaburzeń psychicznych i zachowania związanych z otępieniem takich jak: depresja, pobudzenie, lęk, objawy psychotyczne.
- Oddziaływania mające prowadzić do zmniejszenia zaburzeń w zakresie funkcji poznawczych – pamięci, uwagi, itd.
Działania niefarmakologiczne
Wybór działań psychoterapeutycznych powinien zależeć od możliwości intelektualnych i możliwości uzyskania wglądu w istotę problemów oraz umiejętności terapeuty. Terapia wglądowa, poznawcza czy podtrzymująca możliwa do zastosowania we wczesnych stadiach choroby.
Działania niefarmakologiczne 1
W pierwszej kolejności należy podejmować niefarmakologiczne działania, aby uniknąć stosowania niepotrzebnych leków i ograniczyć ich działania niepożądane.
Zaburzenia zachowania powinny podlegać leczeniu gdy:
- Powodują niezadowolenie u pacjenta lub opiekuna.
- Są niebezpieczne dla pacjenta lub otoczenia.
- Kiedy zaburzają podstawową opiekę nad pacjentem, utrudniają socjalizację i obniżają jakość życia.
Działania poza farmakologiczne skierowane są przede wszystkim do opiekunów.
Zaburzenia pamięci
Wielu pacjentów zapomina, położenia przedmiotów, a następnie oskarżają innych, że je ukradli. Czasami powtarzają wielokrotnie te same pytania czy powtarzają wykonywane czynności.
- Stosowanie zapisków, pisanie planu codziennych zajęć, stosowanie znaków wzrokowych, etykietek jako pomocy.
Afazja
- Powolne, spokojne i wyraźne wymawianie słów, używanie prostego języka, krótkich zdań.
- Koncentracja na jednym zadaniu, jednym słowie w danym momencie.
- Obserwacja znaków niewerbalnych.
Zespół nieprawidłowej identyfikacji
Nieprawidłowa identyfikacja członków rodziny jako oszustów, obcych osób.
Nieprawidłowa interpretacja wydarzeń w TV jako prawdziwych – objaw telewizora
Nieprawidłowa identyfikacja swojej osoby w lustrze – objaw lustra
Nieprawidłowa interpretacja wydarzeń w TV jako prawdziwych – objaw telewizora
Nieprawidłowa identyfikacja swojej osoby w lustrze – objaw lustra
- można usunąć lustro lub telewizor,
- ograniczać nasilenie bodźców otoczenia,
- stosować dobre oświetlenie pomieszczeń,
- pozostałe objawy wymagają leczenia farmakologicznego.
Wędrowanie
- W kierunku jakiegoś celu – poszukiwanie krewnych, przyjaciół, toalety, dawnego domu.
- Bezcelowe – z agitacją, akatyzją, nocne wędrowanie czy bezcelowa nadmierna aktywność. NALEŻY ADAPTOWAĆ OTOCZENIE DO PACJENTA A NIE NA ODWRÓT.
- Używanie prostych zabezpieczeń w drzwiach, domowych alarmów, kratka w drzwiach wejściowych, płoty w ogródku, codzienne ćwiczenia, odpowiednia stymulacja i identyfikacja przy pomocy bransoletki. Należy unikać zamykania osób z otępieniem i stosowania siły, bo może to nasilać agitację i prowokować do ucieczki.
Nadmierna reaktywność emocjonalna pojawia się gdy pacjent z ch A. jest konfrontowany z przytłaczającymi go zadaniami lub sytuacjami.
Opiekunowie powinni:
- unikać nadmiernych wymagań, powierzać wykonanie prostych zadań, powinni polegać na nauczaniu zachowań, mieć utrwalone i przewidywalne czynności rutynowe, ograniczać nadmierna stymulację zewnętrzną jak krzyki, głośne dźwięki, planować odpoczynki w ciągu dnia, aby uniknąć nadmiernego wysiłku.