Zawroty głowy są, obok bólu głowy oraz bólu odcinka lędźwiowo-krzyżowego kręgosłupa, jednymi z najczęściej zgłaszanych dolegliwości. Według różnych źródeł, dotyczą około 5-10 % całkowitej populacji, w tym ponad 40% osób powyżej 40 roku życia. Chociaż ich występowanie może być bardzo nieprzyjemne i upośledzać codzienne funkcjonowanie, rzadko sygnalizuje poważne, zagrażające życiu schorzenie. Ze względu na różnorodność dolegliwości kryjących się pod szerokim pojęciem zawrotów głowy oraz przyczyn leżących u ich podłoża, stanowią problem diagnostyczny i terapeutyczny głównie dla lekarzy rodzinnych, laryngologów i neurologów. W zależności od przyczyny i objawów można wdrożyć odpowiednie leczenie, zazwyczaj pozwalające na całkowite ustąpienie lub zmniejszenie nasilenia dolegliwości.
Zawroty głowy są objawem nieprawidłowego funkcjonowania któregokolwiek z elementów układu równowagi, przekazującego sygnały z różnych okolic ciała do odpowiednich ośrodków zlokalizowanych w mózgu. Trzy główne elementy tego układu to:
1) Narząd wzroku – pozwalający na ustalenie położenia oraz poruszania się ciała w przestrzeni
2) Receptory czuciowe zlokalizowane w skórze, mięśniach oraz stawach (proprioreceptory, czucie głębokie) -przesyłające informacje dotyczące ułożenia i poruszania kończyn i innych części ciała
3) Ucho wewnętrzne zawierające błędnik z układem przedsionkowym, odpowiedzialnym za utrzymanie prawidłowej postawy i równowagi.
Aby utrzymać równowagę, przynajmniej dwa z wymienionych elementów muszą funkcjonować prawidłowo. Np. zamknięcie oczu, dzięki działaniu układu przedsionkowego oraz receptorów zlokalizowanych w skórze, mięśniach i stawach, nie powoduje zaburzenia równowagi ani uczucia zawrotów głowy. W przypadku gdy ośrodkowy układ nerwowy nie otrzymuje sygnału z wymienionych struktur, lub jeśli otrzymywane informacje są sprzeczne lub niepełne, dochodzi do pojawienia się zawrotów głowy lub zaburzeń równowagi.
Odczucie zawrotów głowy można podzielić na cztery główne rodzaje:
1) Układowe
2) Nieukładowe
3) Zaburzenia równowagi
4) Stan przedomdleniowy